Met veel plezier en voldoening werken we bij BURO MLBRGN met medewerkers die onder de Participatiewet vallen. Maar de landelijke wetgeving waar we mee te maken hebben, daar kan ik me nog weleens flink over verbazen. Waaronder de methodiek van de loonwaardebepaling, die in mijn ogen zelf nogal beperkt is. Dat moet toch beter kunnen?
Voor wie het niet kent: wat is de loonwaardebepaling?
De loonwaardebepaling kijkt naar de waarde van de arbeidsprestatie van iemand met een ziekte of handicap. Is de loonwaarde lager dan het wettelijk minimumloon, dan kan een werkgever loonkostensubsidie aanvragen. Het is bedoeld om ervoor te zorgen dat meer mensen werk vinden, ook mensen met een arbeidsbeperking.
De beperking van de loonwaardebepaling
Op zich is de loonwaardebepaling een goede manier om werkgevers te stimuleren om naar de mogelijkheden te kijken. Om niet te veel te richten op wat er niet kan, maar te focussen op wat er wel kan. Voor het deel dat niet kan, wordt de werkgever gecompenseerd. Alleen, de methodiek van de loonwaardebepaling is gericht op het uitvoeren van praktisch werk. Werk dat heel goed meetbaar is in tempo en kwaliteit.
Werk in onze sector is niet meetbaar op die manier
Hoe meet je het tempo en de kwaliteit van grafisch werk? Daar gaat een creatief proces aan vooraf en dat is lastig te vergelijken. Hetzelfde geldt voor de ontwikkeling van websites en andere digitale oplossingen. Er is vaak sprake van zulke complexe projecten, hoe druk je dat in productieve uren uit? Het is moeilijk om het werk objectief te vergelijken met behulp van een maatstaf.
Het systeem is op basis van wantrouwen ingericht
Zoals vaker het geval is bij overheidsmaatregelen, is er een sterke mate van wantrouwen terug te vinden in het systeem. De behoefte aan controle is in mijn ogen doorgeslagen. Er mag meer balans komen, met een gezonde mate van controle enerzijds en vertrouwen anderzijds. Laten we er in de basis nu eens vanuit gaan dat een werkgever graag mensen wil betalen voor het werk dat ze doen.
Je kunt er helaas niet omheen
De methodiek geldt landelijk en is wettelijk vastgelegd. Je kunt er dus niet gemakkelijk omheen. Gelukkig merk ik dat onze gemeente werkt vanuit de bedoeling erachter en niet vanuit de letter van de wet. Laten we iemand zijn hele leven in een Activerend Werk traject zitten, zonder kans op een betaalde baan? Of kijken we naar wat iemand kan en wat die persoon ook economisch gezien waard is? Dat laatste is voor iedereen beter.
Het is win-win-win als iemand kan doorstromen naar betaald werk
Het is een win voor werkgevers die schreeuwen om werknemers. Het is een win voor de overheid die geen bijstandsuitkering meer hoeft te betalen. Maar vooral is het een win voor de persoon zelf. Het doet iets met je, om betaald te worden voor je werk. Reken maar dat het stopzetten van de uitkering voor veel mensen reden is voor een feestje.
Want ook die uitkering is gebaseerd op een systeem van wantrouwen. Hoe aardig de consulenten ook zijn, de regelgeving steekt in op een hoge mate van controle. Er wordt bijvoorbeeld bepaald hoeveel geld je op je rekening mag hebben staan en wat je mag krijgen van je familie. De continue druk van controle valt weg als je niet meer afhankelijk bent van een uitkering.
Wat kunnen wij doen om het systeem te veranderen?
Ik schop misschien een beetje tegen het systeem aan, maar een systeem is ook maar een systeem. Het gaat uiteindelijk om de mensen die ermee werken. Ik geloof dat het systeem met de beste bedoelingen is bedacht. Dat ervaar ik ook in de samenwerking met consulenten van de gemeente en andere betrokkenen. Daarom denk ik we het systeem van binnenuit moeten veranderen. Met alle mensen samen die het goede voor ogen hebben.
Kleine acties maken uiteindelijk het verschil
We kunnen allemaal vanuit onze eigen situatie dingen anders doen. Dat hoeven geen hele grote dingen te zijn. Integendeel, het zijn vaak de kleine dingen die het verschil maken. En hoe meer mensen de kleine dingen doen, hoe meer ruimte er komt om het systeem zelf ook te veranderen.
Dus als ik je iets mag vragen: wat kun jij vandaag doen om iemand met een arbeidsbeperking een kans te geven? Ben je werkgever, dan kun je je vacature-eisen eens kritisch bekijken. Verlaag het minimum aantal uren bijvoorbeeld, of de harde opleidingseisen die je stelt. Ben je hulpverlener, dan kun je er elke dag weer voor kiezen om de mens te zien, achter alle regeltjes. Dank aan iedereen die dat doet. Samen kunnen we van waarde zijn, voor elkaar.
Annet Elzinga runt BURO MLBRGN. Annet droomt van een wereld waarin iedereen er mag zijn. Ze ziet in ieder mens talenten en mogelijkheden. Door met participatieplekken en activerend werk aan te sluiten op wat iemand kan en wil, ontstaat er ruimte voor ontwikkeling.